ارزیابی شدت فرسایش بادی در منطقۀ علاء سمنان با استفاده از مدل IRIFR.E.A

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 اداره کل منابع طبیعی استان سمنان

3 دانشگاه سمنان

چکیده

بخش وسیعی از کشور ایران را مناطق خشک و فراخشک فرا گرفته است که به‌دلیل شرایط خاص محیطی ازجمله کمی بارندگی و تراکم محدود پوشش گیاهی، زمینه برای وقوع فرسایش بادی بسیار مساعد است هرچند که فرسایش بادی به‌دلیل گسترۀ وسیع فعالیت خود معمولاً از عملکرد تخریبی خفیف‌تری نسبت به فرسایش آبی برخوردار است. به‌دلیل منطبق نبودن مدل‌های ارائه‌شده توسط سایر کشورها با شرایط اقلیمی و ادافیکی کشومان، مدل تجربی ایریفر تدوین و ارائه شد. در این روش نُه عامل مؤثر در رسوب‌دهی فرسایش بادی مورد بررسی قرار گرفته و در پایان رسوب‌دهی ناشی از فرسایش بادی برای هریک از واحدهای کاری، زیرحوزه‌ها و حوزۀ آبخیز تعیین می‌شود. در این تحقیق، از روش تجربی ایریفر (IRIFR.E.A) برای بررسی شدت فرسایش بادی و همچنین تعیین کلاس‌های فرسایش بادی در منطقۀ علاء سمنان استفاده شد. بدین منظور امتیازات واحد‌های کاری تعیین‌شده در منطقه با توجه به نُه عامل مؤثر در این روش محاسبه شد. با توجه به این نتایج بیشترین امتیاز مربوط به واحدهای کاری آبراهه و اراضی رسی همراه با کلوتک به‌ترتیب با رسوب‌دهی سالانه 4443/2 و 5212/6 تن بر کیلومترمربع می‌باشد. بر این اساس مشخص شد که 2/5 درصد از منطقه دارای فرسایش جزئی (خیلی کم)، 48/23 درصد دارای فرسایش کم، 19/98 درصد دارای فرسایش متوسط و 29/19 درصد هم دارای فرسایش شدید است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Severity of Wind Erosion Assessment in Ala Region of Semnan Using IRIFR.E. A Model

نویسندگان [English]

  • ahid Alipour 1
  • Fatemeh Farzanehpey 1
  • Ali Torabi 2
  • Samira Bakhshinia 3
  • Tayebeh Mesbahzadeh 1
1
2
3
چکیده [English]

The main parts of Iran have been countered in arid and hyper arid area that in result of especial environmental condition as low precipitation and vegetation density can be caused wind erosion, whereas wind erosion usually has a tiny destruction quantity than water erosion due to wide its activity. Because of not matching presented models by other countries with climate and edaphic condition of our country, empirical model of IRIFR.E. A was offered. In this model nine effective factors in sedimentation of wind erosion are studied and then sedimentation of wind erosion is determined for each working unites, sub basins and basins. In this study, the IRIFER.E. A empirical method used for investigation of wind erosion classes in Ala region of Semnan. To reach this goal, scores of determined working units in this region were measured according to nine factors affecting this method. With considering the results, the highest score obtained from working units of waterway and clay land with Kalootak included annual sedimentation about 4443.2 and 5212.6 tone/Km2 respectively. Therefor 2.5 %, 48.23 %, 19.98 % and 29.19 % of region have a minor erosion (very low), low erosion, medium erosion and high erosion respectively

کلیدواژه‌ها [English]

  • severity of wind erosion
  • IRIFER.E.A method
  • Ala region of Semnan
1. Ahmadi, H., 2006. Apply geomorphology, wind erosion, press of Tehran University, pp. 474- 485. 2. Alipour, N,. Amin Bidokhti, A., Fallah, F., 2013. Study project of desert regions management of executed plan of Ala region of Semnan , physiography report, Semnan university, Desert Studies faculty. 3. Bahrieni, F., Pahlevaravi, A., 2013. Zonation of sedimentation potential of water and wind erosion using MPSIAC and IRIFR.E.A model (case study; Brdekhoon watershed). Journal of conservation and Appling of natural resources, first vol. (3 number), 41-58. 4. Ekhtesasi, M., Ahmadi, H, 1997. Qualitative and quantitative study of wind erosion and sediment yield in Yazd –Ardkan, Journal of Iran Natural Resources, 50(2).5-13. 5. Hashemi, Z., Javadi, M., Miri, A., 2011. Study of wind erosion intensity and its resulting sedimentation potential using IRIFR.E.A model in Zahak region of Sistan va Baloochestan province. Journal of natural resources scientific and technics, sixth years, 3 number, 31-41. 6. Mesbahzadeh, T., Ahmadi, H., Zehtabian, GH., Sarmadian, F., 2010. Intensity assessment of wind erosion using IRIFR.E.A model (case study; Abuzeydabad). Journal of rangeland and watershed management, 63 period (3 number), 399-415. 7. Tahmasebi , Birgani, A., Ahmadi, H., Refahi, H., Ekhtesasi, M., 2000. Sediment of comparison of water and wind erosion using MPSIAC and IRIFR.E.A model in desert region (case study; Abbakhsha of Kerman watershed). Natural resources journal of Iran, 53 vol, 53-65.