مقایسه وضعیت فعلی بیابان‌زایی به دو روش IMDPA و MICD با تأکید بر معیار فرسایش بادی (مطالعه موردی: دشت فخرآباد مهریز)

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه یزد

چکیده

به منظور مقابله با پدیدۀ بیابان‌زایی باید عوامل به وجود آورندۀ آن را شناخت و اقداماتی برای مقابله با آن انجام داد. بدین منظور، تحقیقات مختلفی در داخل و خارج کشور صورت گرفته که به ارائه مدل‌های منطقه‌ای منجرشده است. هر یک از این مدل‌ها از شاخص‌های متفاوتی استفاده می‌کنند و نتایج متفاوتی را به همراه دارند. برای انجام تحقیق حاضر، دشت فخرآباد مهریز با مساحتی بالغ بر39370 هکتار انتخاب گردید و وضعیت فعلی بیابان‌زایی با استفاده از دو مدل ایرانی (IMDPA (Iranian Model of DesertificationPotential Assessment و MICD (Modified Iranian Classification of Desertification) و با تأکید بر معیار فرسایش بادی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد که در هر دو روش IMDPA و MICDکلاس متوسط بیابان‌زایی بیشترین مقدار را به خود اختصاص می‌دهد و به ترتیب، 3/88 و 41/81 درصد از مساحت محدودۀ مطالعاتی را شامل می‌شود. با مقایسۀ امتیازات و کلاس‌های  شدت بیابان‌زایی حاصل از دو روش که از مقایسۀ رگرسیونی مقادیر استاندارد شده استفاده شد، مشخص گردید که بین امتیازات به دست آمده حدود 33% همبستگی وجود دارد، در حالی‌که این همبستگی بین کلاس‌های شدت بیابان‌زایی 42% می‌باشد. همچنین مقایسۀ ارزش متناظر نقاط مشابه نشان داد که در مجموع کلاس بیابان‌زایی به دست آمده در مدل IMDPA کمتر از مدل MICD است که این پدیده به دلیل ماهیت متفاوت دو مدل مورد استفاده در جمع هندسی و جمع حسابی شاخص‌ها می‌باشد. با در نظر گرفتن یافته‌های سایر تحقیقات و این تحقیق، می‌توان گفت مدل MICD برای مقیاس‌های بزرگ (با دقت بیشتر و وسعت کمتر) و مدل IMDPA برای مقیاس‌های کوچک‌تر (با دقت کمتر و وسعت بیشتر) از توانمندی خوبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparison of current status of Desertification using MICD and IMDPA methods with emphasis on wind erosion (Case study: fakhrabad-mehriz plain -Yazd)

نویسندگان [English]

  • monir sadat tabatabaeezadeh 1
  • MOHAMAD REZA ekhtesasi 2
  • hasan ahmadi 1
  • aliakhbar nazary samany 1
1
2
چکیده [English]

In order to deal desertification phenomenon it is necessary to identify its producing and increases causes. For this purpose several studies conducted inside and outside the country that have been led to submit regional models.. Each of these models has different pattern and use different indicators which can lead to different results. In this study, Fakhrabad plain of Mehriz region by extent of over 39,370 hectares was selected. Whit emphasizing wind erosion criteria, that is the dominant process of desertification in the study area, the current status of desertification evaluated by IMDPA and MICD Iranian models and the results of two models ware compared. The results of this evaluation showed that in both IMDPA and MICD methods, the middle class of desertification has greatest area that is 88/3% and 81/4% respectively. Comparison of desertification scores and different classes of land use using regression comparison of standardized values revealed that correlation between the obtained scores is about 33% while this correlation between the severity classes of current desertification is 42%. Also comparison of similar values of the corresponding showed that classes of desertification in IMDPA model is less than MICD model which can be related to the different nature of models in using of the geometric and the arithmetic sum of the indices. It can be concluded that MICD model is suitable for large-scale (with more accuracy& the less area) and IMDPA model is more fitted for smaller scales (with more area, less accuracy) of capacity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The current status of desertification
  • IMDPA
  • MICD
  • Wind erosion