بررسی قابلیت استفاده از نقشۀ واحدهای خاک به‌منظور برآورد تغییرات مکانی فاکتور فرسایش‌پذیری خاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه کاشان

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 دانشگاه هرمزگان

‎ 10.22052/deej.2016.113630

چکیده

براساس رابطۀ جهانی فرسایش خاک (USLE) یکی از عوامل شش‌گانۀ مؤثر بر فرسایش آبی، فرسایش‌پذیری خاک (K) است. محاسبۀ فاکتور K با استفاده از اندازه‌گیری‌های مستقیم روی کرت‌های طبیعی دقیق‌تر انجام می‌شود که این امر در مساحت‌های بزرگ غیرممکن است. برای مقابله با این مسئله مقادیر اندازه‌گیری‌شده فاکتور K را به خصوصیات خاک ارتباط داده و از نقشه‌های طبقه‌بندی خاک استفاده می‌کنند. در مطالعۀ حاضر، قابلیت نقشۀ خاک‌شناسی به‌منظور استفاده به‌عنوان نقشۀ فرسایش‌پذیری خاک در مقیاس حوزۀ آبخیز مورد ارزیابی قرار گرفت. این موضوع با استفاده از بررسی تغییرات فاکتورهای برآورد‌کنندۀ فرسایش‌پذیری خاک در تیپ‌های مختلف موجود در نقشه خاک‌شناسی دنبال شد. همچنین به‌منظور نشان دادن پراکنش مکانی فاکتور K از تکنیک زمین آمار و روش کریجینگ استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که از بین پارامترهای برآوردکنندۀ فرسایش‌پذیری خاک درصد سیلت، ساختمان خاک و نفوذپذیری دارای اختلاف معنی‌داری در برخی از تیپ‌های خاک بوده و دربارۀ سایر پارامترها و همچنین فاکتور K اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بنابراین در یک نتیجه‌گیری کلی از این پژوهش می‌توان گفت که نقشه‌های معمولی تیپ‌های خاک در منطقۀ مورد مطالعه، قابلیت استفاده برای محاسبه فاکتور فرسایش‌پذیری را ندارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Applicability of Soil Map Units to Estimate the Spatial Variability of Soil ‎Erodibility

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Omidvar 1
  • Ataollah Kavian 2
  • Karim Solaimani 2
  • Somayeh Mashari 3
1
2
3
چکیده [English]

Soil erodibility is one of the six components affecting water erosion of the universal soil loss equation (USLE). K-factor ‎is best obtained from direct measurements on natural plots. This is an infeasible task on large scales. To overcome this ‎problem measured K-factor values have been related to soil properties and the soil classification maps are used. The ‎current research examines the ability of the soil maps for calculation of erodibility factor in the watershed scale. This ‎subject was followed by investigation of difference of erodibility components among the soil types of Darabkola ‎Watershed. Also, geostatistical technique with Kriging method are used for representation of the spatial distribution of ‎K-factor. Results showed that among the K-factor components, percent of silt, structure class and permeability had ‎significant difference between some of soil types, and other components and K-factor didn’t have significant ‎difference. In conclusion any coincidence seemed between erodibility map and soil types map.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil map
  • Erodibility factor
  • GLM
  • Geostatistic
  • Kriging