پهنه‌بندی سرعت وزش باد بیشینۀ احتمالی در دورۀ بازگشت‌های مختلف در بخشی از مرکز ایران

نویسندگان

دانشگاه یزد

10.22052/6.15.49

چکیده

باد یکی از پدیده‌های طبیعی با اهمیت در اکوسیستم‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان است. گرچه پژوهش‌های زیادی در موردبررسی سرعت و جهت وزش باد هر منطقه با استفاده از ترسیم گلباد انجام شده است، تعداد کمی از آن‌ها به بررسی احتمال وقوع باد در دورۀ بازگشت‌های مختلف پرداخته‌اند. تحلیل وقوع سرعت باد بیشینه در دورۀ بازگشت‌های مختلف، در انواع پروژه‌های عمرانی مانند احداث ساختمان‌های بلندمرتبه، بادشکن، تابلوهای تبلیغاتی در کنار بزرگراه‌ها و تمامی سازه‌های در معرض وزش باد برای محاسبۀ ریسک محتمل قابل استفاده خواهد بود. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از داده‌های سرعت بیشینۀ باد 22 ایستگاه سینوپتیک در کشور ایران به مرکزیت استان یزد و با استفاده از نرم‌افزار P10، بیشینۀ سرعت باد در دورۀ بازگشت‌های 2، 5، 10، 25 ،50 ،100 ساله برآورد شد. با بررسی توزیع‌های آماری نرمال، لوگ نرمال، پیرسون، لوگ پیرسون و گمبل مشخص شد که توزیع گمبل در 56% ایستگاه‌ها دارای کمترین خطای استاندارد و ازاین‌رو دارای کارآمدی بیشتری است. سپس با روش‌ کریجینگ معمولی و درون‌یابی در محیط نرم‌افزاری Surfer 13.4 نقشه‌های هم‌سرعت باد در دورۀ بازگشت‌های مختلف تهیه شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که شدیدترین بادهای محتمل در دورۀ بازگشت‌ 100 ساله متعلق به ایستگاه‌های اقلید (m/s 9/59)، سیرجان (m/s 3/47)، شهرضا (m/s 1/43)، کبوترآباد (m/s 8/42) و نطنز (m/s 6/41) است. از سوی دیگر، سرعت باد در دورۀ بازگشت‌های مختلف در نواحی غرب منطقه دارای شدت بیشتری است که دلیل اصلی را می‌توان شرایط سینوپتیکی و راه‌گذر‌های توپوگرافی محلی برشمرد. همچنین روابط حاکم بر توزیع زمانی سرعت باد، رابطۀ لگاریتمی را بین سرعت و دورۀ بازگشت‌های مختلف نشان داد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mapping of possible maximum wind speed at different return periods in the central part of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Ekhtesasi
  • Ali Mohammad Ghaeminia
چکیده [English]

Wind is one of the important natural phenomena in arid and semi-arid ecosystems of the world. Although several studies have been conducted using the wind speed and direction to provide wind rose in each area, only a few of them investigated the possibility of wind speed at different return periods. Analysis of the maximum wind speed at different return periods, in a variety of projects such as the construction of high-rise buildings, windbreaks, billboards along highways and all structures that are expose to wind, will be used to calculate risk-taking. In this study, using data from maximum wind speed of 22 synoptic stations in Iran in the centrality of Yazd province and by using the P10 software, maximum wind speed were estimated in the return periods of 2, 5, 10, 25, 50 and 100 years. By examining the Normal, Lognormal, Pearson, Log Pearson and Gamble statistical distributions, it was found that the Gamble distribution in 56% of stations have the lowest standard error and so it is more efficient. Then, with the method of ordinary kriging interpolation on Surfer 13.4 software, maps of wind speed at different return periods were prepared. The results revealed that the strongest possible winds in 100 years return period belong to Eghlid (59.9 m/s), Sirjan (47.3 m/s), Shahreza (43.1 m/s), Kabootarabad (42.8 m/s) and Natanz (41.6 m/s) stations. On the other hand, wind speed at different return periods in the west areas of the region has more intensity and the main reason can be described by synoptic conditions and local topographic corridors. Also relations governing the temporal distribution of wind speed, indicated logarithmic relationship between speed and different return periods.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • arid region
  • possible risk
  • Gumbel distribution
  • Gust
  • Yazd
Alaei Taleghani, M., 2006. Geomorphology of Iran, Third Edition, Ghomes Publishing, Tehran, pp: 381 (in Farsi). 2. Alem, M. R., 2011. Islamic Republic News Agency (IRNA), News ID: 68986 (in Farsi). 3. Amiri, I., Hosseini, S.M., Ekhtesasi, M.R. & Shahriari, A.R., 2001. Evaluation of synthetic and plant windbreaks on wind speed changes (Case study: Jiroft region), 2nd National Conference of wind erosion and dust storms, Proceedings, Yazd University (in Farsi). 4. Cornelis, W.M., Gabriels, D., 2005. Optimal windbreaks design for wind-erosion control. Journal of Arid Environment, 61: 315–332. 5. Ekhtesasi, M.R., Ahmadi, H., Feiznia, S. & Busche, D., 2005. Wind Erosion, Facies and Damages in Yazd –Ardakan Plain, Iranian Journal of Natural Resources, 57 (4): 567-581 (in Farsi). 6. Ekhtesasi, M.R., Azimzadeh, H.R., 2007. Wind erosion control and stabilization of loose sands, Course notes of Natural Resources College, Yazd University press (in Farsi). 7. Escalante-Sandoval, C., 2008. Bivariate estimation of extreme wind speeds, Structural Safety, 30: 481–492. 8. Fathi, A.H., 1995. Determination of Severe wind speed in the design of transmission lines using the concepts of probability and statistics, Research Journal of electricity, No. 13, retrieved from http://ganj.irandoc.ac.ir /articles/ 223667. 9. Freda, A., Solari, G., 2010. A pilot study of the wind speed along the Rome–Naples HS/HC railway line. Part 2- Probabilistic analyses and methodology assessment, Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 98: 404–416. 10. Gatey, D.A., Miller, C.A., 2007. An investigation into 50-year return period wind speed differences for Europe, Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 95: 1040–1052. 11. Iran Meteorological Organization, http://irimo.ir website, the statistics and information. 12. Manafzadeh, S., Omidvar, K., Alipur Msahian, H., Montazeri, M. A. & Varasteh, A.A. 2008. Geography of Yazd, 8th Edition, Iranian Textbook publishing company. 13. Modarres, R., 2008. Regional maximum wind speed frequency analysis for the arid and semi-arid regions of Iran, Journal of Arid Environments, 72: 1329–1342. 14. Omidvar, K., 2001 (1). An analyses of extreme wind and storms of Yazd, Human Sciences modares, 14 (1): 83- 105 (in Farsi). 15. Omidvar, K., 2001 (2). Study and determine weather patterns dust storm event (Case Study: Yazd-Ardakan plain), 2nd National Conference of wind erosion and dust storms, Proceedings, Yazd University (in Farsi). 16. Sacre, C., 2002. Extreme wind speed in France: the ’99 storms and their consequences, Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 90: 1163–1171. 17. Talebi, M.S., 2006. Statistical analysis of the wind storm in Yazd province, 1st National Conference of wind erosion and dust storms, Proceedings, Yazd University (in Farsi). 18. WEPS, 1996. Wind erosion prediction system, Kansas State University, URL page: http://weru.ksu.edus.