نشریه مهندسی اکوسیستم بیابان

به‌منظور بررسی تأثیر گونۀ غیربومی Atriplex canescens بر خصوصیات خاک و فعالیت موجودات در شرایط چرا و قرق، این مطالعه در دو مرتع همسال (قرق‌شده و چراشده از زمان کاشت آتریپلکس) در منطقۀ شهریار به اجرا درآمد. در هریک از حالت‌های مدیریتی، تعداد 40 پلات در اندازۀ نه مترمربعی در چهار ترانسکت سیصد متری در نظر گرفته شد. فواصل ترانسکت‌ها از هم صد متر در نظر گرفته شد و تعداد 10 پلات در طول هر ترانسکت‌‌ با فواصل 30 متر انداخته شد. در داخل پلات‌ها داده‌هایی از قبیل میزان بذر هر بوته، میزان لاشبرگ و تعداد لانۀ پای بوته‌ها ثبت گردید. تعداد 5 پلات نیز به‌طور تصادفی، در طول هر ترانسکت مشخص شد و در پای بوته‌ها نسبت به حفر پروفیل خاک اقدام و از دو عمق سطحی و تحتانی خاک نمونه‌برداری گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل در نرم‌افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که میزان بذر تولیدی، مقدار لاشبرگ پای بوته و تعداد لانۀ پای بوته‌ها به‌طور معنی‌داری در منطقۀ قرق، بیشتر از منطقۀ چراشده است. ازاین‌رو می‌توان گفت که قرق با ایجاد شرایط مناسب گیاهی در ازدیاد فعالیت موجودات در منطقه، مؤثر بوده است. همچنین آتریپلکس در شرایط قرق، هرچند باعث افزایش ازت و پتاسیم خاک سطحی می‌شود، با افزایش سدیم و هدایت الکتریکی تأثیرات منفی بیشتری بر خاک دارد. لذا با توجه به افزایش موجودات جونده و شور کردن خاک سطحی و برآیند منفی کاشت آتریپلکس بر خاک و اکوسیستم، استفاده از این گیاه باید محدود به مناطقی باشد که توان بازسازی گیاهان بومی منطقه، غیرممکن یا در حداقل ممکن باشد.