دوره 9، شماره 28 - ( 9-1399 )
جلد 9 شماره 28 صفحات 29-46 |
برگشت به فهرست نسخه ها
چکیده:
هدف این پژوهش کشف رابطۀ میان الگوهای گردشی پدیدآورندۀ گردوغبارهای شدید اهواز با رویکرد محیطی به گردشی است. بدین منظور، داده‌های شبکه‌ای روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال، فشار تراز دریا و مؤلفه‌های باد مداری و نصف‌النهاری به‌صورت متناظر با 229 روز گردوغباری شدید دورۀ گرم از پایگاه داده (NCEP/NCAR) دریافت شد. با انجام تحلیل خوشه‌ای پایگانی انباشتی بر روی نقشه‌های ارتفاع ژئوپتانسیل و فشار تراز دریا با آرایه‌ای به ابعاد 1617×229 و ادغام روزها به روش وارد 3 الگوی گردشی برای تراز 500 هکتوپاسکال و 3 الگوی گردشی برای فشار تراز دریا شناسایی و برای هر الگو، یک روز به‌عنوان نماینده بر اساس ضریب همبستگی با آستانۀ 95% تعیین و نقشه‌های ترکیبی فشار تراز دریا و الگوهای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال، بردارهای سرعت و جریان‌های هوا در این روزها ترسیم و تحلیل شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بر اساس الگوهای 1 و 2 در ترازهای 500 هکتوپاسکال و فشار تراز دریا رخداد گردوغبارهای شدید اهواز متأثر از استقرار فرودی در شرق مدیترانه و کم‌فشارهای حرارتی سطح زمین به‌ویژه کم‌فشار خلیج فارس است. در الگوی 3 دو تراز مزبور نیز همگرایی مداری سامانۀ چرخندی خلیج فارس و پرفشار آزور و در نتیجه افزایش شیو فشار روی منطقه موجب انتشار و انتقال پدیدۀ گردوغبار در خوزستان و شهر اهواز می‌شود. بر اساس این پژوهش، مهم‌ترین منابع گسترش گردوغبار به قلمرو مطالعاتی بیابان‌های عراق، عربستان و سوریه است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
آب و هوا
دریافت: 1398/10/19 | پذیرش: 1399/6/16 | انتشار: 1399/10/7
دریافت: 1398/10/19 | پذیرش: 1399/6/16 | انتشار: 1399/10/7