دوره 10، شماره 30 - ( 3-1400 )
جلد 10 شماره 30 صفحات 93-110 |
برگشت به فهرست نسخه ها
چکیده:
پدیدۀ گردوغبار در سال‌های اخیر در فصل سرد، به یکی از معضلات جدی استان خوزستان تبدیل شده است. هدف از این تحقیق، بررسی و تحلیل الگوی همدیدی گردوغبارهای فراگیر استان خوزستان در دورۀ سرد سال است. برای این منظور داده‌های 20 ایستگاه سینوپتیکی از سازمان هواشناسی برای یک دورۀ کامل اقلیمی 1988ـ۲۰۱۷ استخراج شده است. سپس با اجرای تحلیل خوشه‌ای به شناسایی الگوهای مؤثر بر گردوغبارهای خوزستان پرداخته شده است؛ نتایج نشان داد چهار الگوی جوّی در ایجاد این پدیده در فصل سرد مؤثر بوده‌اند: 1. کم‌فشار دریای خزر- پرفشار سیبری، پرفشار اروپا؛ 2. پرفشار ادغامی اروپا، مدیترانه- کم‌فشار سودان، کم‌فشار شمال خزر؛ 3. کم‌فشار دریای عرب و پرفشار شمال آفریقا؛ 4. پرفشار سیبری- کم‌فشار سودان و کم‌فشار مدیترانه بوده است. الگوی اول (کم‌فشار دریای خزر- پرفشار سیبری، پرفشار اروپا) بیشترین میزان فراوانی و غالب‌ترین الگوی شناسایی شده است. با این حال، موقعیت مکانی فرود بلند مدیترانه در الگوهای شناسایی‌شده با تغییراتی همراه بوده و گاهی به‌سمت نواحی شمالی آفریقا کشیده شده است. بنابراین هنگامی که یک فرود عمیق در شرق مدیترانه ایجاد شود که جریانات شرق‌سوی آن با موج‌بادهای شمال آفریقا هم‌محور شوند و در نهایت در منطقۀ جنوب‌غرب کشور با واگرایی بالایی به هم ادغام شوند، در صورت فراهم بودن شرایط محیطی، با ایجاد ناپایداری در سطح زمین که ناشی از قرارگیری کم‌فشارهای تراز دریا بر روی بیابان‌های بزرگ خاورمیانه است، پدیدۀ گردوغبار در استان خوزستان ایجاد خواهد شد. علاوه بر این، در تشدید و شکل‌گیری گردوغبار و فعال شدن کانون‌های گردوغباری در منطقه، اختلاف شیو فشاری از عوامل مؤثر و مهم بر رخداد این پدیده بوده است. شناخت الگوهای سینوپتیکی مولد طوفان‌های گردوغبار در فصول مختلف سال به پیش‌بینی رخداد گردوغبار و صدور پیش‌آگاهی در این زمینه برای آمادگی و پیشگیری از اثرات سوء آن تا حد امکان کمک می‌کند.
چکیده مبسوط [PDF 444 KB] (5 دریافت)
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
