نشریه مهندسی اکوسیستم بیابان

تغییرات کاربری و همچنین توسعه شبکه راه‌ها و مناطق مسکونی موجب افزایش تولید رواناب و خطر سیلاب شده است. برای بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر رفتار هیدرولوژیک حوضه آبخیز خرم آباد، نقشه کاربری اراضی، با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست، نقشه شماره منحنی و ضریب رواناب سال­های 2000،1985 و 2016 تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. برای مدل سازی بارش- رواناب از مدل هیدرولوژیکی HMS HEC استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری صورت گرفته در منطقه به ویژه کاهش اراضی جنگلی و افزایش مناطق مسکونی و شهری باعث افزایش دبی پیک، حجم رواناب، کاهش زمان تمرکز ،زمان تاخیر و زمان تا اوج هیدروگراف و ضریب رواناب حوضه شده به گونه­ای که در دبی اوج حوضه در دوره 2000-1985، 195/54 تا 150 درصد، در دوره 2016-2000 ،7/86 تا 714/210 درصد و در دوره 1985-2016 ،594/18تا 285/24درصد تغییر حاصل شده است و زمان تمرکز و زمان رسیدن دبی به اوج به ترتیب تا 99/6- و 02/5- دردوره 2016-1985 تغییر کرده است. همچنین نتایج اجرای مدل برای بارش­های با دوره بازگشت مشخص نشان داد با زیاد شدن دوره بازگشت، درصد تغییرات دبی کم می­شود مثلا در دوره 2016- 1985 میزان افزایش دبی در دوره بازگشت 2 و100ساله به ترتیب 55/22 و 87/16 است.

واژه‌های کلیدی: مدل HMS HEC، دبی اوج، حجم رواناب، ضریب رواناب، دوره بازگشت

     

---