دوره 7، شماره 21 - ( 11-1397 )
جلد 7 شماره 21 صفحات 74-59 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zarei M, Solaimani Sardo M. Evaluation of Meteorological Indices and Interpolation Methods to Drought Monitoring and Zoning in Arid and Semi-Arid Regions (A Case Study: Qoum-Kahak Basin). DEEJ 2019; 7 (21) :59-74
URL: http://deej.kashanu.ac.ir/article-1-582-fa.html
URL: http://deej.kashanu.ac.ir/article-1-582-fa.html
زارعی مهدی، سلیمانی ساردو مجتبی. ارزیابی شاخص‌های هواشناسی و روش‌های درون‌یابی به‌منظور پایش و پهنه‌بندی خشکسالی در مناطق خشک و نیمه‌خشک (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز قم-کهک). نشریه مهندسی اکوسیستم بیابان 1397; 7 (21) :74-59
چکیده:
خشکسالی پدیده‌ای آرام و خزنده محسوب می‌شود که با تأثیر در بخش‌های کشاورزی، منابع آب و پوشش گیاهی در نواحی مختلف، به‌خصوص مناطق خشک و نیمه‌خشک، می‌تواند گسترش مناطق بیابانی را تسریع کند. یکی از روش‌های بررسی وضعیت خشکسالی در هر منطقه، پایش و پهنه‌بندی خشکسالی با استفاده از شاخص‌های هواشناسی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. در تحقیق حاضر به‌منظور بررسی و پایش خشکسالی در منطقۀ مطالعاتی قم-کهک طی دورۀ آماری 29ساله (۱۳۶۷ـ136۸ تا ۱۳۹۵ـ139۶)، شاخص‌های خشکسالی مانند شاخص بارش استانداردشده (SPI) ، درصد نرمال (PNI)، شاخص دهک (DI)، شاخص Z چینی (CZI) و شاخص نمرۀ Z (ZSI) بررسی شدند. سپس با هدف پهنه‌بندی خشکسالی، روش‌های مختلف درون‌یابی در تمامی سال‌های دورۀ آماری مورد مطالعه در محیط نرم‌افزار ArcGIS ارزیابی گردیدند. نتایج شاخص‌های مختلف نشان داد که حالت نزدیک به نرمال در همۀ ایستگاه‌ها، طی دورۀ آماری مورد مطالعه، دارای بیشترین فراوانی است. بر اساس نتایج شاخص‌های SPI و CZI، بیشترین (7 سال) و کمترین (3 سال) تعداد خشکسالی به‌ترتیب در ایستگاه‌های کهک و جنت‌آباد اتفاق افتاده است؛ درحالی‌که بر اساس شاخص PN بیشترین و کمترین تعداد خشکسالی به‌ترتیب در ایستگاه‌های قم (9 سال) و جنت‌آباد (3 سال) مشاهده شد. همچنین نتایج شاخص PN حاکی از عدم وجود دورۀ ترسالی طی دورۀ آماری مورد مطالعه بوده است. بر اساس شاخص ZSI خشکسالی بسیار شدید در منطقه رخ نداده و نتایج ZSI در خصوص فراوانی طبقۀ ترسالی بسیار شدید، مشابه نتاج شاخص SPI است. در بین شاخص‌های مورد مطالعه، شاخص SPI مقارن با سال وقوع کمینۀ بارندگی در طول دورۀ آماری رخداد خشکسالی شدید و بسیار شدید را در تمام ایستگاه‌ها نشان داده، لذا به‌عنوان مناسب‌ترین شاخص برای پهنه‌بندی خشکسالی انتخاب شد. نتایج پهنه‌بندی نشان داد که در سال‌های آبی ۱۳۶۸ـ136۹، ۱۳۷۳ـ137۴ و ۱۳۷۵ـ137۶ بیشتر منطقه در وضعیت خشکسالی بسیار شدید تا خفیف قرار داشته است. در سال‌های آبی ۱۳۸۸ـ138۹ و ۱۳۹۵ـ139۶ نیز در بیشتر سطح منطقۀ مورد مطالعه، خشکسالی خفیف تا شدید رخ داده و تنها در قسمت شرقی منطقه، ترسالی خفیف مشاهده شد؛ درحالی‌که طی سال‌های آبی ۱۳۷۰ـ137۱، ۱۳۷۴ـ137۵ و ۱۳۸۷ـ138۸ منطقۀ مورد مطالعه، ترسالی متوسط تا شدید را تجربه کرده است. در سال آبی ۱۳۸۹ـ13۹۰ نیمۀ شرقی منطقه، ترسالی متوسط و نیمۀ غربی منطقه، ترسالی خفیف را نشان می‌دهد.
abstract [PDF 144 KB] (134 دریافت)
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
