اسفندک (Zygophyllum fabago L.) در مناطق خشک و در زمین‌های بایر و غیر‌قابل کشت می‌روید. با توجه به توان سازگاری فراوان این گیاه با شرایط سخت، آزمایشی به‌منظور بررسی تأثیر عوامل محیطی نور و دما بر جوانه‌زنی بذر اسفندک طراحی و اجرا شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو سطح نور (نور و تاریکی) و دو سطح دما (22 و28 درجۀ سانتی‌گراد) در سه تکرار انجام گرفت. بذرها ضد‌عفونی و در دو سطح دمایی 22 و یا 28 درجۀ سانتی‌گراد در شرایط نور و تاریکی قرار داده شدند. در روز هفتم درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، وزن تر و خشگ گیاهچه، شاخص بنیۀ طولی و وزنی بذر اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیۀ واریانس داده‌ها نشان داد که اثرات اصلی و برهمکنش نور و دما بر درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص بنیۀ طولی بذر تأثیر معنی‌داری داشت. بیشترین درصد جوانه‌زنی و میزان صفات اندازه‌گیری‌شده در تیمار با دمای 28 درجۀ سانتی‌گراد و در تاریکی مشاهده شد. همچنین نور در دمای 22 درجۀ سانتی‌گراد اثر مثبتی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی داشت. از بررسی نتایج چنین برمی‌آید که نور در دماهای کم و دمای زیاد در شرایط تاریکی، تأثیر افزایشی قابل‌ملاحظه‌ای بر جوانه‌زنی بذر اسفندک می‌گذارد. این نتایج می‌تواند برای کشت و ایجاد پوشش گیاهی توسط اسفندک در مناطق خشک و بیابانی مفید باشد.
دریافت: ۱۳۹۴/۱۱/۳ | پذیرش: ۱۳۹۵/۶/۱۶ | انتشار: ۱۳۹۵/۶/۲۸
