نشریه مهندسی اکوسیستم بیابان

تخریب زمین در مناطق خشک به‌عنوان پدیده‌ای فیزیکی-زیستی و اقتصادی-اجتماعی شناخته شده است و در نهایت، منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می‌شود. فرایندهای متعددی باعث ایجاد این پدیده می‌شود که یکی از آن‌ها بیابان‌زایی است. در این تحقیق، نخست روند بیابان‌زایی با استفاده از مدل IMDPA در یک دورۀ ده‌ساله در بیابان‌های ساحلی جنوب شرق ایران مورد مطالعه قرار گرفت و سپس با تعیین حدود آستانه‌ای برای هریک از شاخص‌های مورد مطالعه، سیستم هشدار اولیۀ بیابان‌زایی (D-EWSs) ارائه شد. از نتایج به‌دست‌آمده از نقشه‌های محدودۀ هشدار در معیار اقلیم، می‌توان چنین بیان کرد که منطقۀ مورد مطالعه در یک روند غیرخطی برای عبور از آستانه‌ها قرار داشته است، به‌طوری‌که بازه زمانی 1381-1384 منطقه از حدود آستانه‌ای عبور کرده و در محدودۀ هشدار قرار گرفته و بعد از آن روندی صعودی را طی کرده است. باید اشاره کرد که نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل معیار آب نیز نشان‌دهندۀ این موضوع بود که در بازه زمانی 1381-1383 از نظر شاخص سطح نوسانات سفره روندی صعودی را در ابتدا داشته و در طول سال‌های 1384-1385 روند سطح سفره به‌طور شگفت‌انگیزی افزایش یافته، اما در نهایت با توجه به بهبودی بارش در سال 1386، این موضوع از شدت خود کاسته است.